Uchwałą Składu Siedmiu Sędziów z dnia 15 maja 2014 r. (III CZP 88/2013) Sąd Najwyższy przyjął, że pokrzywdzenie orzeczeniem (gravamen) jest przesłanką dopuszczalności środka zaskarżenia, chyba że interes publiczny wymaga merytorycznego rozpoznania tego środka.
W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że ” idea obiektywnej potrzeby uzyskania ochrony prawnej (interesu prawnego), która niewątpliwie racjonalizuje możliwość korzystania ze środków zaskarżenia, ale nie narusza ich istoty, uzasadnia uznanie interesu prawnego w zaskarżeniu jako przesłanki dopuszczalności środków zaskarżania. Jej istnienie wynika z zasad i regulacji znajdujących odzwierciedlenie w kodeksie postępowania cywilnego”. Ponadto Sąd Najwyższy uznał, że nie ma podstaw do odrzucenia interesu prawnego jako przesłanki środków zaskarżenia poprzez powołanie się na regulacje konstytucyjne dotyczące prawa do sądu (art. 78 Konstytucji RP), bowiem istnienie interesu prawnego nie jest przesłanką pozwaustawową, lecz wynika z zasad i regulacji kodeksowych. W uzasadnienieniu SN wykazał także, że „w sprawach, w których interes publiczny wymaga merytorycznego rozpoznania środka zaskarżenia, gravamen (interes prawny w zaskarżeniu) należy ujmować szerzej, nie sprowadza się on bowiem tylko do pokrzywdzenia w wąskim rozumieniu, tj. w różnicy między żądaniem a zaskarżeniem orzeczenia, lecz obejmuje także zaskarżenie orzeczenia zgodnego z żądaniem strony”. Jeżeli interes publiczny uzasadnia ponowne merytoryczne zbadanie sprawy, ocena w zakresie pokrzywdzenia (gravamen) staje się bezprzedmiotowa na etapie badania dopuszczalności środka zaskarżenia, mogłoby się bowiem okazać, że skarżący dysponując korzystnym dla niego orzeczeniem nie zdoła w tej fazie postępowania wykazać pokrzywdzenia; dopiero merytoryczne rozpoznanie sprawy umożliwia podjęcie właściwej oceny w tym zakresie.
Sąd Najwyższy nadał powyższej uchwale moc zasady prawnej.
Menu
