- Kancelaria
- Specjalizacje
- Usługi
- Zespół
- Kontakt
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: Trybunał) w wyroku z dnia 22 listopada 2022 r. w sprawach połączonych C-37/20 i C-601/20 stwierdził nieważność części unijnej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu) dotyczącej udostępniania informacji o beneficjentach rzeczywistych podmiotów o charakterze korporacyjnym każdej osobie we wszystkich przypadkach. Zdaniem Trybunału: „Ingerencja w prawa zagwarantowane przez Kartę, jaką stanowi ten środek, nie jest ograniczona do tego, co ściśle konieczne ani nie jest proporcjonalna do zamierzonego celu.”.
Sprawa rozpoczęła się w Luksemburgu na skutek wniesienia dwóch skarg do sądu okręgowego dotyczących ograniczenia publicznego dostępu do informacji o beneficjencie rzeczywistym spółki skarżącej. Skarżący tj. spółka luksemburska oraz beneficjent rzeczywisty bezskutecznie ubiegali się o ograniczenie dostępu ogółu społeczeństwa do dotyczących ich informacji. Sąd rozpatrujący sprawę uznał, że ujawnienie takich informacji może wiązać się z nieproporcjonalnym ryzykiem naruszenia praw podstawowych zainteresowanych właścicieli i w związku z tym skierował do Trybunału szereg pytań dotyczących wykładni niektórych przepisów dyrektywy w sprawie prania pieniędzy oraz ich ważności w świetle Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
Trybunał uznał odpowiednie przepisy dyrektywy w sprawie prania pieniędzy za nieważne, ponieważ swobodny publiczny dostęp do informacji o rzeczywistych beneficjentach stanowi poważne naruszenie podstawowych praw do poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych zapisanych odpowiednio w art. 7 i 8 Karty Praw Podstawowych UE. Rozpowszechniane informacje umożliwiają potencjalnie nieograniczonej liczbie osób uzyskanie wiedzy o sytuacji materialnej i finansowej beneficjenta rzeczywistego.
Ewentualne konsekwencje dla osób, których dane dotyczą, wynikające z jakiegokolwiek niewłaściwego wykorzystania ich danych osobowych, byłyby tym bardziej dotkliwe, że po udostępnieniu ich opinii publicznej dane te mogłyby być nie tylko swobodnie dostępne, ale także zatrzymywane i rozpowszechniane.
Ustawodawca realizuje za pomocą tych regulacji cel służący dobru wspólnemu jakim jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowania terroryzmu poprzez zapewnienie większej przejrzystości informacji. Jednak związane z tym wkraczanie w prawa podstawowe nie ogranicza się do tego, co jest absolutnie konieczne, ani nie jest proporcjonalne do zamierzonego celu.