13 lipca 2018r. weszła w życie ustawa z dnia 1 marca 2018r. o praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Ustawa ta jest efektem wdrożenia przez Polskę IV Dyrektywy AML (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywania systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu).
Nowa ustawa ma na celu zwiększenie efektywności krajowego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Instytucje obowiązane
Ustawa używając określenia „instytucje obowiązane” nałożyła nowe obowiązki m. in. na:
– spółki prowadzące rynki regulowane, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, przedsiębiorcy prowadzący działalność kantorową (w tym usługi wymiany walut przez Internet),
– pośredników nieruchomości,
– w ograniczonym zakresie: notariuszy, adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych,
– przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie tworzenia jednostek organizacyjnych, pełnienia funkcji lub umożliwienia pełnienia funkcji członka zarządu spółki, prowadzenia biura wirtualnego,
– przedsiębiorców w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują lub przyjmują płatności w gotówce w wysokości co najmniej 10.000 euro, chociażby w wielu powiązanych transakcjach.
Instytucje obowiązane wyznaczają kadrę kierowniczą wyższego szczebla odpowiedzialną za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie. W przypadku instytucji obowiązanej, w której działa zarząd lub inny organ zarządzający, wyznacza się spośród członków tego organu osobę odpowiedzialną za wdrażanie obowiązków określonych w ustawie.
Instytucje obowiązane wyznaczają pracownika zajmującego kierownicze stanowisko odpowiedzialnego za zapewnienie zgodności działalności instytucji obowiązanej oraz jej pracowników i innych osób wykonujących czynności na rzecz tej instytucji obowiązanej z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Nowe obowiązki
Instytucje obowiązane mają obowiązek rozpoznawania ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związane ze stosunkami gospodarczymi lub z transakcją okazjonalną, a także oceniają jego poziom. Instytucje obowiązane mają obowiązek dokumentacji rozpoznanego ryzyka, uwzględniając w szczególności rodzaj klienta, obszar geograficzny, przeznaczenie rachunku, rodzaj produktów, usług i sposobów ich dystrybucji, poziom wartości majątkowych deponowanych przez klienta lub wartości przeprowadzonych transakcji, cel, regularność lub czas trwania stosunków gospodarczych.
Wymienione instytucje mają również obowiązek stosowania wobec swoich klientów środków bezpieczeństwa finansowego, które obejmują identyfikację klienta oraz weryfikację jego tożsamości, identyfikację beneficjenta rzeczywistego oraz podejmowanie uzasadnionych czynności w celu weryfikacji jego tożsamości lub ustalenia struktury własności i kontroli – w przypadku klienta będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Środki bezpieczeństwa finansowego obejmują także ocenę stosunków gospodarczych i, stosownie do sytuacji, uzyskanie informacji na temat ich celu i zamierzonego charakteru oraz bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych klienta.
Instytucje obowiązane, stosując środki bezpieczeństwa finansowego, identyfikują osobę upoważnioną do działania w imieniu klienta oraz weryfikują jej tożsamość i umocowanie do działania w imieniu klienta, a także dokumentują zastosowane środki bezpieczeństwa finansowego oraz wyniki bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji.
Instytucje obowiązane stosują środki bezpieczeństwa finansowego w przypadku:
– nawiązania stosunków gospodarczych
– przeprowadzania transakcji okazjonalnej o równowartości 15 000 euro lub większej, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane
– przeprowadzania transakcji okazjonalnej, która stanowi transfer środków pieniężnych na kwotę przekraczającą równowartość 1000 euro
– przeprowadzania gotówkowej transakcji okazjonalnej o równowartości 10 000 euro lub większej, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązanych
– podejrzenia prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu
– wątpliwości co do prawdziwości lub kompletności dotychczas uzyskanych danych identyfikacyjnych klienta
Identyfikacja klienta
Identyfikacja klienta, w przypadku osoby fizycznej, polega na ustaleniu imienia i nazwiska, obywatelstwa, numeru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub daty urodzenia – w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL, oraz państwa urodzenia, serii i numeru dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby, adresu zamieszkania – w przypadku posiadania tej informacji przez instytucję obowiązaną, nazwy (firmy), numeru identyfikacji podatkowej (NIP) oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej – w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.
Identyfikacja klienta, w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, polega na ustaleniu nazwy (firmy), formy organizacyjnej, adresu siedziby lub adresu prowadzenia działalności, NIP, a w przypadku braku takiego numeru – państwa rejestracji, rejestru handlowego oraz numeru i daty rejestracji, imienia i nazwiska oraz numeru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub daty urodzenia – w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL , osoby reprezentującej tę osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.
Dane osobowe
Instytucje obowiązane na potrzeby stosowania środków bezpieczeństwa finansowego mogą przetwarzać informacje zawarte w dokumentach tożsamości klienta i osoby upoważnionej do działania w jego imieniu oraz sporządzać ich kopie. Przed nawiązaniem stosunków gospodarczych lub przeprowadzeniem transakcji okazjonalnej instytucje obowiązane informują klienta o przetwarzaniu jego danych osobowych, w szczególności o obowiązkach instytucji obowiązanej wynikających z ustawy w zakresie przetwarzania tych danych. Jednakże, przetwarzanie informacji o beneficjentach rzeczywistych przez instytucje obowiązane odbywa się bez wiedzy osób, których informacje te dotyczą.
źródła:
– ustawa z dnia 1 marca 2018r. o praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2018r. poz. 723)
Dz.U.2018.723 z dnia 2018.04.12
Menu
