Niedopuszczalność zmiany wartości przedmiotu sporu

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 24.11.2016 wskazał, że strona nie może ustalać w skardze kasacyjnej wartości przedmiotu zaskarżenia wyższej niż podana w pozwie i apelacji wartość przedmiotu sporu. Niedopuszczalne jest „zawyżanie” tej wartości, jedynie po to, by móc wnieść skargę kasacyjną. Sąd Okręgowy w N. odrzucił jednak skargę kasacyjną pozwanego. Zdaniem sądu drugiej instancji, niedopuszczalnym było wniesienie w sprawie skargi kasacyjnej, a to z uwagi na ustawowy próg dopuszczalności skargi, o jakim mowa w art. 398² § 1 k.p.c.

 

Sąd ten dostrzegł, że wartość przedmiotu zaskarżenia jest inna (wyższa) niż wskazywana na wcześniejszym etapie procesu wartość przedmiotu sporu. Sąd Okręgowy ocenił, iż wartość przedmiotu zaskarżenia wskazana przez autora skargi została celowo zawyżona, jedynie po to, by sprawa mogła zostać poddana pod osąd Sądowi Najwyższemu. Na podstawie art. 398² § 1 k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Jednakże w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.

 

Niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia skarga kasacyjna przysługuje także w sprawach o odszkodowanie z tytułu wyrządzenia szkody przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem. Sąd Najwyższy wskazał, że uprawnienie do sprawdzenia (i zmiany) wartości przedmiotu sporu przysługuje sądowi.

 

Na podstawie art. 25 k.p.c. sąd może na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie. Nadto, zmiana wartości sporu jest możliwa, gdy dojdzie do rozszerzenia powództwa lub orzeczenia ponad żądanie pozwu. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje także, że w niektórych przypadkach wartość przedmiotu sporu może zostać zmieniona na skutek orzeczenia sądu.

III CZ 46/16